مقایسه ی سبکی چندین غزل بابا فغانی و حافظ

چکیده غزل حافظ هم عاشقانه است، هم عارفانه و هم مدحی. گاه این هرسه سطح را می توان در یک غزل دید. به عبارت روشن تر، در محور افقی یعنی بررسی تک تک ابیات شعر او سطوح مختلفی دارد امّا در محور عمودی یک سطح بیشتر از دیگر سطوح، خود را نشان می دهد. امّا از مختصّات جزئی سبک او می توان به اوج مفاهیم طنز در لابلای دیگر مضامین، تلفیق تصویرسازی و روایت پردازی و بیان مفاهیم متضاد در یک جا اشاره کرد. پس از حافظ تا حدود صد سال، وضع شعر و ادب تغییر خاصّی نکرد و عمده کار شعرا تقلید بود. از شاعران مقلّد حافظ که تا حدود زیادی در تقلیدهای خود موفّق تر از دیگران عمل کرده است، بابا فغانی شیرازی، شاعر عاشق پیشه ای است که اشعاری لطیف، فصیح و روان دارد. بیشتر غزل های او عاشقانه و به سبک وقوع هستند که در آنها به مدح و توصیف معشوق خیالی و اظهار تواضع بیش از اندازه عاشق در مقابل او می پردازد. از ویژگی های سبکی شعر او می توان ایجاز کلام و سادگی، یکدستی شعر از ابتدا تا پایان و کاربرد الفاظ ساده و شیرین را نام برد. با مقایسه پنجاه غزل از حافظ و بابافغانی که دارای یک قافیه و وزن مشترک هستند، می توان به میزان تقلید فغانی از حافظ و اختلاف هایی که به لحاظ سبکی در طول یک قرن پس از حافظ بر قالب غزل گذشته است، پی برد. کلید واژگان: سبک شناسی، حافظ، وقوع، بابافغانی، غزل، سطح آوایی، سطح لغوی، سطح فکری، ابزارهای بیانی، انسجام.